İş dünyasında yüz yüze görüşmeden sonra gelen en ideal iletişim yöntemi e-posta olarak kabul edilir. Türk firmaları da yaptıkları her türlü dış ticaret işleminde, zaman zaman sosyal medya araçlarına yönelseler de çoğunlukla e-posta üzerinden temas kurmayı tercih ederler.
Hatta bu çerçevede birçok firma binlerce dolar ücret ödeyerek Çin’den ithalatçı verisi satın alır. Peki bu veriler gerçekten işe yarıyor mu? En azından ilk aşamada sadece e-posta göndererek bu ithalatçılara ulaşmak mümkün mü?
Çinli firmalarla iletişim açısından e-postanın en etkin yöntem olduğunu söyleyemeyiz. Bunun çeşitli nedenleri var.
Öncelikli neden, Çin’de internetin gelişim sürecinin dünyanın geri kalanından biraz farklı yaşanmasıdır. 1990’lı yılların sonuna doğru hayatımıza girmeye başlayan Hotmail, Yahoo, Netscape gibi platformlar tüm dünyada e-posta haberleşmesinin temellerini atmış, sözkonusu dönemde dünya çapında giderek hızlanan bu iletişim yöntemi tüm firmaların bir e-posta adresi almalarını sağlamıştı.
Ancak birçok konuda dünyanın geri kalanından ayrışan Çin, bu alanda da farklı bir süreç yaşamıştır. Dünya Bankası istatistiklerine göre 1999 yılında ABD’de nüfusun %36’sı internete erişebiliyorken, aynı oran sözkonusu tarihte Çin’de %1 idi. Diğer bir ifadeyle Çin, e-postanın dünyadaki yaygınlaşma döneminde daha tam anlamıyla internet erişimine bile sahip değildi.
Çin’de yaşayan milyonlarca insanın e-postanın ne olduğunu dahi bilmediği 1999 yılında, bugünkü WeChat uygulamasının sahibi olan Tencent şirketi, QQ isimli bir anlık mesajlaşma programını kullanıma açmış, Çin’in ağır bürokrasisi içerisinde e-postadan çok daha hızlı ve etkin işleyen ancak Çin iş kültürünün yapı taşı olan kişisel ilişkilerin geliştirilmesine de daha fazla imkân tanıyan bu iletişim yöntemi zaman içerisinde işverenlerin ilk tercihi haline gelmiştir. Böylelikle diğer ülkelerde belirli bir gelişim süreci içerisinde büyüyen iletişim teknolojilerinin Çin’de birçok aşamayı atlayarak oldukça yüksek bir seviyeden başlaması, kullanıcıların bilgisayar yerine akıllı telefona, e-posta yerine de doğrudan anlık mesajlaşma uygulamalarına yönelmesini sağlamıştır.
Çin’deki QQ uygulamasının güncel versiyonu olan ve bugün Çin içerisinde 811 milyon kişinin kullandığı WeChat uygulamasının 2022 yılı istatistiklerine göre, kullanıcıların %90’ı günlük iş hayatında Wechat’i en önemli iletişim aracı olarak görürken, yine kullanıcıların %70’i ise e-posta yerine iletişim için WeChat kullandığını ifade etmektedir.
E-posta kullanımının Çin’de yeterince yaygınlaşmaması haliyle teknoloji firmalarının bu alana daha az yatırım yapmasına ve özellikle veri güvenliği açısından bir takım soru işaretlerinin oluşmasına neden olmuş, Çin hükümetinin bu alandaki ABD menşeli sistemlere yönelik çeşitli sansür uygulamaları ile de birleşince, Çinli kullanıcılar açısından e-posta sistemleri bir alternatif olmaktan çıkmıştır.
Öte yandan, gönderilen mesajların yerine ulaşması, okunması, açılma sayısı, herhangi bir yere iletilip iletilmediği gibi çok farklı parametrelerle e-posta pazarlama stratejilerinin etkinlikleri günümüzde daha kolay ölçülebilmektedir. Bu bağlamda Çinli kullanıcılara giden e-postaların açılma/okunma oranları geçmişe nazaran yükseliyor olmakla birlikte, henüz ABD ve Avrupa’nın çok gerisindedir. Hatta gönderilen e-postaların yerel sunucular tarafından kabul edilmeme oranları açısından Hindistan ile beraber Çin dünyada ilk iki sırayı paylaşmaktadır.
Son olarak, dünyadaki siber saldırıların yaklaşık üçte birinin Çin ve ABD menşeli olduğu çeşitli kaynaklar tarafından ifade edilmektedir. Birbirinin iletişim ve teknoloji altyapısına zarar vermeye çalışan bu iki ülkenin mücadelesinde, Çin’in hem bu saldırılardan kurtulmak hem de çeşitli siyasi saiklerle batı ülkeleri kaynaklı internet içeriğine uyguladığı engel ve sansür çoğunlukla benzer altyapıyı kullanan Türkiye’yi de haliyle olumsuz etkilemektedir. Ciddi bir mesai harcayarak birer birer temas kurup iletişim bilgilerine ulaştığımız firmalara, Türkiye’den iletilen e-postaların çoğu zaman geri döndüğünü, sözkonusu firmaların internet sitelerine de Çin dışından hiçbir şekilde ulaşılamadığını çok defalar bizzat şahit oldum.
Peki Çin’de e-posta pazarlama yöntemleri hiç kullanılmıyor mu?
Elbette kullanılıyor ancak burada çok daha hibrit bir sistem var. Çin’in süper uygulaması WeChat ekosistemi ve diğer çeşitli sosyal medya uygulamaları (Weibo, Douyun, XiaoHongShu vs.) ile entegre çalışan pazarlama sistemlerinin daha fazla rağbet gördüğünü söylemek yanlış olmaz.
Müşteri ile birebir temasta olan, onların kişisel bilgilerine ulaşabilen, çeşitli müşteri takip programlarına entegre ve hatta gerektiğinde kolaylıkla ödeme alabilen bir altyapı üzerine inşa edilmiş reklam/tanıtım faaliyetleri tabiatıyla çok daha başarılı olabiliyor.
Tamamen Çinli kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda dizayn edilmiş bir sistem olarak WeChat, sahip olduğu ekosistem ve her geçen gün gelişen yapısıyla hiçbir yerli/yabancı firmanın göz ardı edemeyeceği derecede güçlü bir iş platformuna dönüşmüş durumdadır.
Firmanız adına kuracağınız resmi bir WeChat hesabı ile, düzenli olarak üretilen içeriklerin paylaşılması, reklam/tanıtım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, içeriğinde hayata geçirilecek mini programlar üzerinden çeşitli satış işlemlerinin yapılması da mümkündür.
Özetleyecek olursak, özellikle reklam/tanıtım etkinlikleri bağlamında Çinli firmaların sadece e-posta adreslerine ulaşmak size çok fazla bir avantaj sağlamayacaktır. Zamanının büyük bir bölümünü WeChat ve benzeri uygulamalar içerisinde geçiren kullanıcılara erişmenin yolu Çin’in kendine has sosyal medyasında yer almaktan geçer.
